PHÁT HIỆN SỚM, CAN THIỆP SỚM TRẺ KHUYẾT TẬT
Phát hiện sớm, can thiệp sớm trẻ khuyết tật là một trong những giải pháp quan trọng nhằm giảm thiểu mức độ khuyết tật, tạo điều kiện cho trẻ có cơ hội phát triển toàn diện và hòa nhập cộng đồng.
Việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường về thể chất, vận động, giác quan, ngôn ngữ, hành vi và nhận thức ngay từ giai đoạn sơ sinh hoặc trong những năm đầu đời sẽ cho phép can thiệp kịp thời thông qua các biện pháp y tế, phục hồi chức năng, giáo dục đặc biệt và hỗ trợ tâm lý - xã hội phù hợp.
Can thiệp sớm không chỉ giúp cải thiện chức năng và nâng cao chất lượng cuộc sống cho trẻ mà còn góp phần giảm thiểu gánh nặng cho gia đình và xã hội. Do đó, cần tăng cường công tác truyền thông, tổ chức sàng lọc định kỳ và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ y tế, giáo dục và cộng đồng để phát hiện và can thiệp sớm một cách hiệu quả.
Trong tháng 5 năm 2025, Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Lạng Sơn đã triển khai tập huấn Chương trình Phục hồi chức năng tại 11 Trung tâm Y tế huyện và thành phố, với mục tiêu phát hiện sớm, can thiệp sớm trẻ khuyết tật ngay tại cộng đồng.
Tổng cộng có 571 học viên tham dự, bao gồm bác sĩ, y sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên phục hồi chức năng và nhân viên y tế thôn bản - lực lượng nòng cốt trực tiếp thực hiện công tác sàng lọc, phát hiện sớm dấu hiệu khuyết tật ở trẻ em ngay từ giai đoạn sơ sinh.
Tại các lớp tập huấn, Cán bộ của Bệnh viện Phục hồi chức năng đã trực tiếp hướng dẫn học viên kỹ năng phát hiện sớm các dấu hiệu nghi ngờ rối loạn phát triển ở trẻ theo từng giai đoạn phát triển như: ngôn ngữ, vận động thô, vận động tinh… Bên cạnh đó, học viên được trang bị kiến thức để nhận biết sớm các dạng khuyết tật thường gặp như: bại não, tự kỷ, bàn chân khoèo, bàn chân bẹt, vẹo cột sống, tật khúc xạ,… từ đó có thể tư vấn cho gia đình sớm đưa trẻ đi khám chuyên khoa nhằm chẩn đoán xác định và được can thiệp phục hồi chức năng kịp thời.
Chương trình phát hiện sớm, can thiệp sớm trẻ khuyết tật là bước đi chiến lược, có ý nghĩa nhân văn sâu sắc trong công tác chăm sóc sức khỏe toàn dân, đặc biệt là đối tượng trẻ em có nguy cơ rối loạn phát triển. Qua hoạt động tập huấn và truyền thông tại cộng đồng, đội ngũ cán bộ y tế các tuyến cơ sở đã được nâng cao năng lực chuyên môn, tăng cường kỹ năng sàng lọc và nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường ở trẻ. Việc phát hiện sớm và can thiệp sớm không chỉ giúp trẻ khuyết tật có cơ hội phục hồi chức năng, phát triển tối đa tiềm năng bản thân, mà còn góp phần giảm thiểu gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Để chương trình đạt hiệu quả bền vững, cần tiếp tục duy trì các hoạt động sàng lọc định kỳ, đào tạo thường xuyên cho cán bộ y tế và phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế, giáo dục và các tổ chức xã hội. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức trong cộng đồng để mọi trẻ em có nguy cơ đều được tiếp cận dịch vụ hỗ trợ sớm, toàn diện và phù hợp.
Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh Lạng Sơn là địa chỉ tin cậy trong việc chẩn đoán và phục hồi chức năng sớm cho trẻ em có dấu hiệu rối loạn phát triển theo từng độ tuổi. Các bậc phụ huynh hãy đưa trẻ đi khám ngay khi phát hiện các biểu hiện bất thường về ngôn ngữ, vận động, hành vi, giao tiếp… để trẻ được can thiệp kịp thời và hiệu quả. Đừng bỏ lỡ giai đoạn vàng phát triển của trẻ!
Phát hiện sớm - Can thiệp sớm - Phục hồi tối ưu - Tương lai rộng mở.
Bài viết: BS Hoàng Thị Kim Đào
Ảnh: Mai Thị Yến - phòng KHTH-BV PHCN
